Verschil thuiszitter en thuisonderwijs

De Kinderombudsman publiceerde een artikel waarin ze haar zorgen uit over het toenemende aantal kinderen dat geen onderwijs krijgt. En hoewel ik een deel van haar zorgen zeker terecht vind, irriteer ik me mateloos aan het feit dat mensen zoals zij thuiszitters en thuisonderwijs op de grote hoop gooit. Er is namelijk een verschil tussen thuiszitter en thuisonderwijs en ik denk dat het daarom heel belangrijk is de cijfers van deze twee groepen gescheiden te houden.

Ervaring met beide kanten

Aangezien ik ervaring heb met beide kanten vind ik dat ik hier wel recht van spreken heb. In veel ‘onderzoeken’ worden tot mijn grote ergernis thuiszitters en thuisonderwijsgezinnen met elkaar op de grote hoop gegooid. Maar er zijn grote verschillen tussen beide groepen en ik vind dan ook dat ze als zodanig behandeld moeten worden. Bovendien zijn de gepubliceerde ‘onderzoeken’ vaak zodanig (politiek) gekleurd dat ik ze niet eens serieus neem. Wat je ook onderzoekt, er zijn vaak net zoveel onderzoeken die namelijk het tegendeel bewijzen.

Thuiszitter

Persoonlijk heb ik de grootst mogelijke moeite met het woord ’thuiszitter’. Alsof je in Nederland als kind zomaar even thuis komt te zitten… Dan hebben er eerst ik weet niet hoeveel gesprekken plaatsgevonden en is de conclusie getrokken dat het beter is voor het welzijn van het kind dat het niet naar school gaat wegens bijvoorbeeld schooltrauma.

Even zo vaak gaat het om kinderen die (uitzonderlijk) hoogbegaafd zijn, daardoor vastlopen in het reguliere onderwijs, maar waar geen passend onderwijs beschikbaar voor is. De kennis over (uitzonderlijk) hoogbegaafdheid laat in veel gevallen namelijk nogal te wensen over.

Als moeder van een thuiszitter weet ik hier helaas heel veel van. Maar als je kind vervolgens aangemerkt wordt als thuizitter, wordt het voor iedereen ineens lastig. Want veel ouders willen (zo) goed (mogelijk) onderwijs voor hun kind, maar als ouder van een thuiszitter word je ineens aan je lot overgelaten. Zie maar hoe je het doet met het onderwijs. En dat stipt de Kinderombudsman terecht aan als een probleem.

Bovendien zijn veel kinderen die als thuiszitter worden aangemerkt in eerste instantie helemaal niet in staat om te leren. Ze hebben vaak een schooltrauma en een (autistische) burn-out en dat vraagt nou eenmaal om een lange herstelperiode. Het schoolse leren is dan ondergeschikt. Onze zoon is al enorm vooruit gegaan, maar nog steeds herstellende, en ik hoop oprecht dat hij ooit weer helemaal de oude wordt…

Thuisonderwijs

Nu gaan we even van de thuiszitter naar het thuisonderwijs. Ouders die zich beroepen op vrijstelling op basis van artikel 5 lid b. van de Leerplichtwet nemen de taak van het onderwijs vaak zeer serieus. Velen gaan zelfs (gedeeltelijk) naar een B3 school of komen voor de sociale contacten regelmatig op andere manieren samen. Zelfs het onderwijs wordt soms gezamenlijk georganiseerd. Echt, je gelooft het misschien niet, maar socialiseren gebeurt niet alleen op school!

Wat wel klopt is dat thuisonderwijs er anders uitziet dan regulier onderwijs. Vaak leren deze kinderen vanuit intrinsieke motivatie. Zo vinden onze kinderen leren op dit moment weer echt leuk. En wij als ouders leren weer met hen mee. Maar aangezien thuisonderwijs in Nederland niet bestaat, is het niet controleerbaar (lees meetbaar), en dat is voor velen eng. Want jeetje, wat gebeurt er met die kinderen die thuisonderwijs krijgen?! En daarom worden de cijfers, onterecht, op de grote hoop gegooid.

Nog een belangrijk punt wat in mijn ogen te maken heeft met de toename van vrijstelling op basis van geloofs- of levensovertuiging: dankzij internet vinden veel ouders van kinderen die vastgelopen zijn in het reguliere onderwijs tegenwoordig de juiste route in de wet- en regelgeving en de ‘mazen’ in de wet. Want als je kind ziek is, ga je op zoek naar een remedie. Dus ja, de wet Passend Onderwijs heeft zelf voor de toename gezorgd, net als de langere wachtlijsten op speciaal (basis)onderwijs. Maar goed, als ik dit kan bedenken, dan kan de regering dat toch ook, zou je zeggen?

Van leerplicht naar leerrecht

Wat ik wel sterk vind aan het artikel is dat we anders moeten gaan denken. Niet langer denken in leerplicht, maar in leerrecht. Want in de praktijk betekent leerplicht niets anders dan schoolplicht. Ook pleit de Kinderombudsman ervoor dat het kind dat vast dreigt te lopen mee mag gaan denken in mogelijke oplossingen. En kinderen weten vaak verrassend goed wat goed voor hen is. Volwassenen moeten alleen eens goed leren luisteren.

.Niet voor niks roep ik al langer dat de Leerplichtwet hopeloos ouderwets is en in mijn ogen nodig herzien zou moeten worden. Zo was ik ook lange tijd al een voorstander van flexonderwijs, maar dat is ook iets wat in Nederland ook nagenoeg onmogelijk is. Terwijl je in mijn ogen dan juist een win-win situatie hebt: wel toezicht op onderwijs en sociale contacten, maar ook de rust van thuis kunnen leren. Hoe bizar het allemaal is kun je trouwens ook lezen in het blog Mijn eerste proces-verbaal.

Houd de cijfers van deze groepen gescheiden!

Hopelijk ben je het na het lezen van mijn blog met me eens dat de cijfers van thuiszitters en thuisonderwijsgezinnen gescheiden zouden moeten worden. Thuiszitters zijn namelijk kinderen die in veel gevallen wél graag naar school zouden gaan, maar het niet meer kunnen en een (lange) herstelperiode door moeten maken.

Ook is er een groep thuiszitters waarvan de ouders nooit thuisonderwijs hebben willen geven, niet om deze situatie hebben gevraagd, en ook niet in staat zijn om het onderwijs op een andere manier te regelen of in te vullen. Het is dan ook niet zo vreemd dat deze groep kinderen hun leven een laag cijfer geeft.

Thuisonderwijsgezinnen maken een bewuste keuze om het onderwijs, inclusief sociale contacten etc., voor hun kinderen te organiseren. Deze bewuste keuze vraagt ook een enorm grote inzet van de ouders, maar die doen dat vaak met liefde.

Dat er een grotere toename is van vrijstelling op basis van geloofs- of levensovertuiging heeft in mijn ogen meerdere redenen, waar ik veel over kan vertellen, maar dat is hier en nu niet passend. Mevrouw de Kinderombudsman, zou u hier meer over willen leren, dan zou ik graag een keer met u in gesprek gaan om het een en ander uit te leggen. Wil je het artikel van de Kinderombudsman zelf lezen? Je vindt het hier.

Vond je dit artikel leuk om te lezen en wil je in de toekomst niks meer missen? Volg me dan ook op Facebook, Twitter, Instagram of Pinterest!

Uitgelichte afbeelding: Pixabay.com